Historia mówiona – cóż to takiego?

Andrzejkowy poniedziałek był znakomitą okazją do refleksji nad pamięcią. W ramach szkolnego cyklu „Lubimy rozmawiać” odbyło się więc kolejne spotkanie. Tym razem z historykiem, archiwistką, absolwentką „Hetmana”, Panią Adrianą Kapałą.

Pamięć

cień nieobecnego

jeszcze chwilę znaczy swój kontur

pomiędzy żywymi

(Mira Kuś)

O tym, że pamięć jest ulotna, wie każdy. Mniej więcej orientujemy się także, w jaki sposób pamięć utrwalać, zwłaszcza gdy dotyczy wyjątkowych postaci i spektakularnych zdarzeń. Jak jednak ocalić od niepamięci zwykłe życie „szarego człowieka”? Tak zwykłe, że historia będzie na nie ślepa, a literatura uzna je za zbyt trywialne?

Idea utrwalania śladów po tych, których życie jest tak przeciętne, iż może po prostu zniknąć wraz ze śmiercią człowieka, zrodziła się najpierw w Stanach Zjednoczonych. Na ziemiach polskich takie działania podjęto w latach 80. XX wieku za sprawą (działającej jeszcze w podziemiu) Fundacji Ośrodka „Karta”. Prace Ośrodka „Karta” (niezależnej organizacji pozarządowej) najpierw dotyczyły historii „zakazanej”, czyli dziejów ziem wschodnich. Na zgromadzonym wtedy materiale w 1987 roku stworzone zostało pierwsze archiwum „historii mówionej” ( tzw. Archiwum „wschodnie”). W latach 90. XX w Ośrodek poszerzył swoją działalność, rozwinął ją na wielu polach: gromadził wspomnienia, fotografie, nagrania i prowadził działalność edukacyjną.

„Karta” stała się wręcz drugim domem dla absolwentki naszej szkoły, historyka i archiwisty z zawodu, Pani Adriany Kapały. Tak się zwykle dzieje, gdy wybrany zawód jest jednocześnie wielką pasją. Podczas spotkania mogliśmy dowiedzieć się, jak wygląda przeprowadzanie wywiadu przez historyka-archiwistę ze świadkami, opracowywanie materiału i dokumentacja. Poznaliśmy najważniejsze projekty, w których uczestniczyła nasza absolwentka. Otrzymaliśmy też rzetelne informacje na temat edukacji i szkoleń podejmowanych przez  tzw. Centrum Archiwistyki Społecznej. Maturzyści zadawali również pytania dotyczące studiów historycznych i wyboru w ich ramach ścieżki archiwistyki. (rd)

Wszystkich zainteresowanych działalnością Fundacji Ośrodka „Karta” zapraszamy na jej stronę  https://karta.org.pl/