Książki uczą. Czasem ratują nawet czyjeś życia

3 marca obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Pisarzy. Z tej okazji i w ramach zbliżającego się weekendu, chcieliśmy Was zabrać w podróż do świata Agaty Christie – autorki światowych bestsellerów kryminalnych. W gabinecie, nad filiżanką herbaty, obmyślała przygody detektywa Herkulesa Poirot oraz starszej pani, detektyw-amator panny Marple natomiast w zaciszu apteki badała właściwości trucizn. Pośród półek wypełnionych lekami narodziła się jej pierwsza kryminalna zagadka. Wiele z jej powieści i opowiadań zostało zekranizowanych, niektóre wielokrotnie (Morderstwo w Orient Expressie, Śmierć na Nilu czy 4.50 z Paddington). Na podstawie dzieł autorki powstały także seriale telewizyjne i słuchowiska radiowe.

Dlaczego nie Evans? to jedna ze szczególnie wyróżniających się książek w imponującym dorobku Agaty Christie. Mimo, że ukazała się w 1935 roku, nie można jej odmówić wielu zalet, w tym dopracowania detalu i oryginalności zagadki. Lekki styl autorki sprawia, że powieść czyta się wyjątkowo szybko, lub raczej, że czas spędzony na lekturze mija niepostrzeżenie. Dla miłośniczek i miłośników prozy Christie i szerzej – klasycznego kryminału – lektura obowiązkowa, jednak jestem pewna, że Dlaczego nie Evans? spodoba się znacznie szerszej rzeszy czytelniczek i czytelników.

Dlaczego nie Evans? łączy w sobie cechy typowe dla kryminału, powieści sensacyjnej i awanturniczej, a wszystko to zaprawione jest dyskretnie odrobiną romansu. Efektem jest niezwykła mieszanka. Pojawiają się tu epizody jak z najlepszego kryminału, fabuła wciąga i intryguje, a zakończenie jest doprawdy zaskakujące. Mamy tu i fałszywe tożsamości, i znikające fotografie pięknych kobiet, i upozorowane wypadki, i ponury zakład dla psychicznie chorych… W powieści znajdziemy wszystko to, za co kochamy twórczość Christie: niebagatelną, skomplikowaną zagadkę, budzących sympatię bohaterów i wywołujący tęsknotę za przeszłością klimat dawnej Anglii.

Głównego bohatera, poczciwego i sympatycznego Bobby’ego Jonesa, poznajemy podczas rozgrywki na polu golfowym, na które wybrał się z zaprzyjaźnionym lekarzem. Kiedy mgły spowijają okoliczne urwisko, obaj gracze są zbyt skupieni na posyłaniu piłki do kolejnego dołka, by zwrócić uwagę na przypominający krzyk dźwięk, który dał się słyszeć w oddali. Wkrótce jednak, poszukując zbłąkanej piłki, natrafiają na umierającego mężczyznę, który najwyraźniej runął w przepaść. Czuwający przy nim Bobby był jedyną osobą, która usłyszała jego ostatnie słowa, które brzmiały właśnie “dlaczego nie Evans?”.

Policja i sąd uznały zdarzenie za nieszczęśliwy wypadek i sam Bobby również skłaniał się ku tej myśli, aż do momentu, w którym staje się dla niego jasne, że ktoś czyha także na jego życie. Dlaczego? Najwyraźniej chłopak wie za dużo… choć sam kompletnie nie zdaje sobie sprawy, co też takiego to wszystko mogłoby oznaczać. Z pomocą przychodzi mu przyjaciółka z dziecięcych lat, przebojowa i inteligentna lady Frances Derwent, znudzona życiem i wielkiego miasta, i sennej prowincji – pragnąca przygody. Trzeba przyznać, że Agata Christie zapewniła jej przygodę życia.

I nawet jeśli ta historia jest miejscami trochę zbyt naiwna, zaś bohaterom zaskakująco udaje się wydobyć z każdych tarapatów, lektura daje wiele przyjemności, a rozwiązanie tytułowej zagadki – satysfakcję.

Dlaczego Agata Christie jest dla mnie niekwestionowaną  Królową Kryminału? Po pierwsze – jej książki są świetnymi zagadkami. Zawsze daje czytelnikowi wszystkie potrzebne wskazówki, jednak całkowite rozwiązanie sprawy jest bardzo trudne. Po drugie –jej styl pisania pełen jest specyficznego poczucia humoru, które w łagodny sposób wyśmiewa świat dookoła, bardzo często świat najbliższy. Po trzecie – wykreowane przez nią postaci (zwłaszcza te pojawiające się w większej ilości pozycji, jak Herkules Poirot czy panna Marple) są niezwykle rozpoznawalne, zarówno pod względem wyglądu, jak i charakteru, pewnych specyficznych zachowań i sposobów postępowania. I ostatnie – najważniejsze. Każda książka jest inna.

Miłego czytania i rozwiązywania zagadek.